Kunstenaars kregen in vroeger tijden opdrachten. Die voerden ze uit volgens beeldtradities die min of meer dwingend aangereikt werden door religie, populaire verhalen of serieuze literatuur. Maar met Bruegel is er misschien iets bijzonders aan de hand. Hij voerde ook opdrachten uit, maar deed dat op een eigenzinnige manier, die op bepaalde punten afwijkt van de esthetische opvattingen van zijn tijd. Schuilt daarin een uitdrukking van een persoonlijk levensgevoel?

Informatie over kunsthistorische aspecten vindt u gemakkelijk, en ze komt in deze lezingenreeks ook genoeg aan bod. Maar er is meer. Zoals bij de vorige lezingen over Jan van Eyck en Jeroen Bosch benader ik het thema vanuit het standpunt van de kunstenaar. Mijn exploratie van Bruegels werk hangt nauw samen met mijn eigen artistiek leerproces als schilder en graficus. De inzichten die ik daarbij verworven heb, wil ik graag met u delen. Door de kennis over de artistieke praktijk zal u de prachtige erfenis die Bruegel ons nagelaten heeft intenser aanvoelen, waarderen en genieten.

Een kunstenaar is bij het grote publiek meestal beroemd omwille van zijn schilderijen. Die van Pieter Bruegel krijgen in deze reeks alle aandacht en bewondering, maar daarnaast kijken we ook naar zijn tekeningen en grafiek. Omdat grafische kunst toen het communicatiemiddel bij uitstek was – vergelijk het met de sociale media van onze tijd – vinden we er ook meer de spontane en ongezouten verbeelding terug. Daarom gaan we ook iets dieper in op deze minder bekende kunsttak.

Een lezingenreeks in drie delen van elk drie uur.

Kunstenaars kregen in vroeger tijden opdrachten. Die voerden ze uit volgens beeldtradities die min of meer dwingend aangereikt werden door religie, populaire verhalen of serieuze literatuur. Maar met Bruegel is er misschien iets bijzonders aan de hand. Hij voerde ook opdrachten uit, maar deed dat op een eigenzinnige manier, die op bepaalde punten afwijkt van de esthetische opvattingen van zijn tijd. Schuilt daarin een uitdrukking van een persoonlijk levensgevoel?

Informatie over kunsthistorische aspecten vindt u gemakkelijk, en ze komt in deze lezingenreeks ook genoeg aan bod. Maar er is meer. Zoals bij de vorige lezingen over Jan van Eyck en Jeroen Bosch benader ik het thema vanuit het standpunt van de kunstenaar. Mijn exploratie van Bruegels werk hangt nauw samen met mijn eigen artistiek leerproces als schilder en graficus. De inzichten die ik daarbij verworven heb, wil ik graag met u delen. Door de kennis over de artistieke praktijk zal u de prachtige erfenis die Bruegel ons nagelaten heeft intenser aanvoelen, waarderen en genieten.

Een kunstenaar is bij het grote publiek meestal beroemd omwille van zijn schilderijen. Die van Pieter Bruegel krijgen in deze reeks alle aandacht en bewondering, maar daarnaast kijken we ook naar zijn tekeningen en grafiek. Omdat grafische kunst toen het communicatiemiddel bij uitstek was – vergelijk het met de sociale media van onze tijd – vinden we er ook meer de spontane en ongezouten verbeelding terug. Daarom gaan we ook iets dieper in op deze minder bekende kunsttak.

Halverwege de lezing is er een korte pauze.
20€ per sessie, inbegrepen is een uitgebreide en rijk geïllustreerde digitale syllabus. 

Deel drie gaat dan over de kunstenaars zelf, hun artistieke visie en theorieën, hun houding en pretenties. Dat hangt uiteraard samen met hun maatschappelijke positie en hun relatie met enkele vorsten, die zichzelf ook vaak als kunstenaars zagen. We besteden in een laatste hoofdstuk ook aandacht aan de grafische kunst, die in de zestiende eeuw een explosieve ontwikkeling kent, met alle communicatieve mogelijkheden (en gevaren) die erbij horen. Ook hier ligt een parallel met de digitale media van onze tijd. 

De lezing geeft een breed overzicht van de stroming, maar enkele kunstenaars zijn zo opmerkelijk, dat je ze nooit meer zal vergeten.

Inbegrepen is een zeer uitvoerige en rijk geïllustreerde digitale syllabus.

De Renaissanceperiode is aanvankelijk een optimistische tijd: de menselijke mogelijkheden lijken onbegrensd, als je de wereld op een rationele en humanistische manier bekijkt. De hoop op een redelijke en geordende wereld wordt algauw de bodem ingeslagen door de godsdiensttwisten, de vordering van de wetenschap, klimaatverandering, sociale onrust en oorlog. Waar hebben we dat nog gehoord?

De kunst maakt deel uit van die maatschappelijke ontwikkeling. De artistieke traditie wordt in vraag gesteld, overhoopgehaald en tot haar uiterste consequentie doorgevoerd door een buitengewoon getalenteerde generatie kunstenaars, die niet langer de nabootsing van de realiteit, maar de fantasie en het concept vooropstellen. Ze gaven zo de eerste aanzet voor een moderne kunst. Hun beweging werd achteraf het Maniërisme genoemd, gediscrediteerd en doodgezwegen door haar tegenstanders. Zeer ten onrechte, dat zal u merken. Pas in de moderne tijd – niet zo verwonderlijk - werden ze opnieuw gewaardeerd, al wekt ze nog steeds reserves voor wie er niet mee vertrouwd is.

Na een historische situering bekijken we in het eerste deel vooral de nieuwe visie op de menselijke figuur en hoe de kunstenaars daarmee omgaan. Religieuze voorstellingen blijven belangrijk, maar de waardering van de klassieke literatuur en mythologie geeft aanleiding tot een vaak gewaagde uitbeelding van schoonheid en erotiek.

Kunstenaars halen baan- en halsbrekende toeren uit met ruimte, compositie en kleur. Deze aspecten komen aan bod in deel twee.

Deel drie gaat dan over de kunstenaars zelf, hun artistieke visie en theorieën, hun houding en pretenties. Die heeft uiteraard te maken met hun maatschappelijke positie en hun relatie met enkele vorsten, die zichzelf ook vaak als kunstenaars zagen. We besteden in een laatste hoofdstuk ook aandacht aan de grafische kunst, die in de zestiende eeuw een explosieve ontwikkeling kent, met alle communicatieve mogelijkheden (en gevaren) die erbij horen. Ook hier ligt een parallel met de digitale media van onze tijd. 

De lezing geeft een overzicht van de stroming, maar enkele kunstenaars zijn zo opmerkelijk, dat je ze nooit meer zal vergeten.

Bruegel wordt vaak vereenzelvigd met zijn boerentaferelen. Zijn belangstelling en behandeling van dit thema zijn origineel en van grote invloed op toekomstige ontwikkelingen. De esthetische opvattingen die we uit deze werken kunnen afleiden staan dwars op het heersende ideaal van de renaissance. Toch is Pieter in zijn vormgeving ook een kind van zijn tijd. Ogenschijnlijk blaken deze schilderijen van vitaliteit. Als we dit in samenhang met zijn allerlaatste werken bekijken, is dat nog maar de vraag. Een lang leven is hem alvast niet gegund.

De grote klassiekers van de schilderkunst vertellen ons iets fundamenteels over onze cultuur. Elk van de besproken kunstenaars in deze lezingencyclus zet een heel eigen stap in de overgang van de zeer christelijke Middeleeuwen naar de moderne tijd. Hoe vreemd en exotisch hun wereld soms ook lijkt, hij vormt nog steeds de achtergrond van onze voorstellingen – en in die zin horen die oude meesters wel degelijk tot onze canon. Kunstgeschiedenis helpt om hun werk te verstaan, maar er is meer: een schilderij is vooral ook een schilderij, en niet zomaar een prentje bij een verhaal. Door hun inzet, intelligentie en vakmanschap leren kunstenaars ons zien door hun beelden.

Het kunsthistorische verhaal hoort er uiteraard bij. Maar zelf ik heb vooral ook gekeken. Het eigene aan deze reeks lezingen is de kijk van een schilder en graficus, die probeert te doorgronden hoe zo’n grote kunstenaars in een ver verleden wellicht te werk zijn gegaan. Dat heeft niet alleen mijn eigen artistiek proces beïnvloed: ik wil mijn ervaring en verwondering ook graag met u delen. Het zal u toelaten om op een nieuwe manier naar schilderijen te kijken – zodat u meer kan genieten van uw volgende ontmoetingen met kunstwerken. En wees gerust: door uw nieuwverworven kennis zal het wonder van de schilderkunst alleen maar groeien.

Inbegrepen is een uitgebreide en rijk geïllustreerde digitale syllabus.

Bruegel wordt vaak vereenzelvigd met zijn boerentaferelen. Zijn belangstelling en behandeling van dit thema zijn origineel en van grote invloed op toekomstige ontwikkelingen. De esthetische opvattingen die we uit deze werken kunnen afleiden staan dwars op het heersende ideaal van de renaissance. Toch is Pieter in zijn vormgeving ook een kind van zijn tijd. Ogenschijnlijk blaken deze schilderijen van vitaliteit. Als we dit in samenhang met zijn allerlaatste werken bekijken, is dat nog maar de vraag. Een lang leven is hem alvast niet gegund.

De grote klassiekers van de schilderkunst vertellen ons iets fundamenteels over onze cultuur. Elk van de besproken kunstenaars in deze lezingencyclus zet een heel eigen stap in de overgang van de zeer christelijke Middeleeuwen naar de moderne tijd. Hoe vreemd en exotisch hun wereld soms ook lijkt, hij vormt nog steeds de achtergrond van onze voorstellingen – en in die zin horen die oude meesters wel degelijk tot onze canon. Kunstgeschiedenis helpt om hun werk te verstaan, maar er is meer: een schilderij is vooral ook een schilderij, en niet zomaar een prentje bij een verhaal. Door hun inzet, intelligentie en vakmanschap leren kunstenaars ons zien door hun beelden.

Het kunsthistorische verhaal hoort er uiteraard bij. Maar zelf ik heb vooral ook gekeken. Het eigene aan deze reeks lezingen is de kijk van een schilder en graficus, die probeert te doorgronden hoe zo’n grote kunstenaars in een ver verleden wellicht te werk zijn gegaan. Dat heeft niet alleen mijn eigen artistiek proces beïnvloed: ik wil mijn ervaring en verwondering ook graag met u delen. Het zal u toelaten om op een nieuwe manier naar schilderijen te kijken – zodat u meer kan genieten van uw volgende ontmoetingen met kunstwerken. En wees gerust: door uw nieuwverworven kennis zal het wonder van de schilderkunst alleen maar groeien.

Inbegrepen is een uitgebreide en rijk geïllustreerde digitale syllabus.

In het tweede deel komt het religieus en visionair werk van Pieter aan bod. Onvermijdelijk worden we daarbij geconfronteerd met de religieuze conflicten van deze periode. Hoe dit de inhoud van Pieters werk heeft beïnvloed, is een interessante, maar niet eenduidig te beantwoorden vraag. De ene keer is het effect schokkend, de andere keer raadselachtig. Met humor, mild of cynisch, observeert Pieter de wereld om hem heen en getuigt zo van een volwassen wordend humanisme. Ook de beeldcompositie pakt hij op een meer flexibele doordachte en complexere manier aan.

De grote klassiekers van de schilderkunst vertellen ons iets fundamenteels over onze cultuur. Elk van de besproken kunstenaars in deze lezingencyclus zet een heel eigen stap in de overgang van de zeer christelijke Middeleeuwen naar de moderne tijd. Hoe vreemd en exotisch hun wereld soms ook lijkt, hij vormt nog steeds de achtergrond van onze voorstellingen – en in die zin horen die oude meesters wel degelijk tot onze canon. Kunstgeschiedenis helpt om hun werk te verstaan, maar er is meer: een schilderij is vooral ook een schilderij, en niet zomaar een prentje bij een verhaal. Door hun inzet, intelligentie en vakmanschap leren kunstenaars ons zien door hun beelden.

Het kunsthistorische verhaal hoort er uiteraard bij. Maar zelf ik heb vooral ook gekeken. Het eigene aan deze reeks lezingen is de kijk van een schilder en graficus, die probeert te doorgronden hoe zo’n grote kunstenaars in een ver verleden wellicht te werk zijn gegaan. Dat heeft niet alleen mijn eigen artistiek proces beïnvloed: ik wil mijn ervaring en verwondering ook graag met u delen. Het zal u toelaten om op een nieuwe manier naar schilderijen te kijken – zodat u meer kan genieten van uw volgende ontmoetingen met kunstwerken. En wees gerust: door uw nieuwverworven kennis zal het wonder van de schilderkunst alleen maar groeien.

Inbegrepen is een uitgebreide en rijk geïllustreerde digitale syllabus.

In het tweede deel komt het religieus en visionair werk van Pieter aan bod. Onvermijdelijk worden we daarbij geconfronteerd met de religieuze conflicten van deze periode. Hoe dit de inhoud van Pieters werk heeft beïnvloed, is een interessante, maar niet eenduidig te beantwoorden vraag. De ene keer is het effect schokkend, de andere keer raadselachtig. Met humor, mild of cynisch, observeert Pieter de wereld om hem heen en getuigt zo van een volwassen wordend humanisme. Ook de beeldcompositie pakt hij op een meer flexibele doordachte en complexere manier aan.

De grote klassiekers van de schilderkunst vertellen ons iets fundamenteels over onze cultuur. Elk van de besproken kunstenaars in deze lezingencyclus zet een heel eigen stap in de overgang van de zeer christelijke Middeleeuwen naar de moderne tijd. Hoe vreemd en exotisch hun wereld soms ook lijkt, hij vormt nog steeds de achtergrond van onze voorstellingen – en in die zin horen die oude meesters wel degelijk tot onze canon. Kunstgeschiedenis helpt om hun werk te verstaan, maar er is meer: een schilderij is vooral ook een schilderij, en niet zomaar een prentje bij een verhaal. Door hun inzet, intelligentie en vakmanschap leren kunstenaars ons zien door hun beelden.

Het kunsthistorische verhaal hoort er uiteraard bij. Maar zelf ik heb vooral ook gekeken. Het eigene aan deze reeks lezingen is de kijk van een schilder en graficus, die probeert te doorgronden hoe zo’n grote kunstenaars in een ver verleden wellicht te werk zijn gegaan. Dat heeft niet alleen mijn eigen artistiek proces beïnvloed: ik wil mijn ervaring en verwondering ook graag met u delen. Het zal u toelaten om op een nieuwe manier naar schilderijen te kijken – zodat u meer kan genieten van uw volgende ontmoetingen met kunstwerken. En wees gerust: door uw nieuwverworven kennis zal het wonder van de schilderkunst alleen maar groeien.

Inbegrepen is een uitgebreide en rijk geïllustreerde digitale syllabus.