ISIS HERZIEN

VERNISSAGE: 24 MEI OM 20U
JOHAN VAN CAUWENBERGE VERZORGT DE INLEIDING
MUZIKAAL OPGELUISTERD DOOR ROEL DIELTIENS  

Misschien is - en blijft - de vrouwenemancipatie de belangrijkste ontwikkeling in onze samenlevingen, ook buiten Europa. Na tienduidzend jaar patriarchaat, dat kan tellen. Het gaat niet alleen om juridische of sociale aspecten, maar ook om een herdefiniëring van waarden. Mijn zoektocht naar de moedergodin brengt dit thema naar het domein van de beeldende voorstelling en het gladde ijs van de religie. Beeld en religie zijn vanouds met elkaar verbonden, maar voor mij is dit ook een persoonlijke spirituele zoektocht, die naar ik hoop ook anderen kan inspireren.  

Het verhaal van Isis is wellicht de meest verre echo van de ‘oergodin’. Zus en vrouw van Osiris, de mythische figuur die een helend antwoord biedt op het geweld van de man. Wellicht staat zij dichter bij de notie van oorsprong en schepping: cyclische processen, vage vormen die in het verborgene ontstaan en geleidelijk naar buiten treden. Het verhaal van Isis ligt in het verlengde van mijn eerdere Orion-project en het gaat een stap verder: zoeken naar een centrale plaats voor dat vrouwelijke beginsel binnen onze notie van het goddelijke. Ook al hebben misschien weinigen nog de doorvoelde behoefte aan een religieus houvast, de achterliggende paradigma's leven voort in onze perceptie van de wereld. Als we die willen verruimen, laten we dan beginnen bij het begin.

Want ik ben de eerste en de laatste. 
Ik ben de vereerde en de geminachte. 
Ik ben de hoer en de heilige. 
Ik ben de echtgenoot en de maagd. 
Ik ben de moeder en de dochter. 
Ik ben de armen van mijn moeder. 
Ik ben de onvruchtbare, en talrijk zijn mijn kinderen. 
Ik ben de goedgetrouwde en de vrijgezellin. 
Ik ben degene die baart 
en degene die nooit heeft voortgebracht. 
Ik ben de troost der barensweeën. 
Ik ben de echtgenote en de echtgenoot 
en het was mijn man die mij heeft geschapen 
Ik ben de moeder van mijn vader. 
Ik ben de zuster van mijn man 
en hij is mijn verworpen zoon. 
Heb altijd eerbied voor me, 
want ik ben de schandelijke 
en de wonderschone. 
Hymne aan Isis (3e – 4e eeuw voor Christus, gevonden in Nag Hammadi) 

Mijn eigen poging begint bij een zestiende eeuwse voorstelling: de Madonna met de Lange Hals (Parmigianino). Een dankbaar uitgangspunt, want geheimzinnig, veelduidig, schandalig en verwonderlijk (schoon). Op digitale bewerkingen van reproducties van dat schilderij liet ik de toverkunst van lino en olieverf los. Obsessief ben ik doorgegaan op dit ene motief, een uitdaging ook om de gekozen expressiemiddelen op heel diverse manieren te exploreren. Aangezien het gaat om een religieuze voorstelling, lag het voor de hand om een veelvoud van afbeeldingen van telkens diezelfde figuur te creëren, en vandaar geleidelijk tot nieuwe interpretaties te komen. Je vindt dat ook terug in de christelijke, boeddistische en hindoeïstische iconografie. 

Ik exploreerde diverse mogelijkheden in het domein van tekenkunst, grafiek, schilderkunst en digitale beeldbewerking. De volgehouden concentratie op deze ene madonnafiguur dwong mij om mijn grenzen qua technieken te verruimen en artistiek verder te ontwikkelen. Gehecht aan degelijk vakmanschap zocht ik naar een synthese van traditie en vernieuwing, wars van en haaks op actuele ontwikkelingen in de hedendaagse kunst. Tot die synthese hoort ook een hoogst persoonlijke combinatie van grafiek en schilderkunst.  Dit artistiek avontuur resulteerde in een brede waaier van beelden. De werken uit de Isis-cyclus vormen de kern van de tentoonstelling. Daar omheen vind je recent werk dat in de marge daarvan is ontstaan en hetzelfde thema benadert vanuit een andere invalshoek.

En wie is nu uiteindelijk Isis? Ik zou het niet weten.

“ I do not know who that woman is, whether she ever lived and whether I ever met her (…). But I do know that every line and every book I have written, every genre I have explored, was an attempt to find her. (…) Ever since, I have the notion that all my work has been nothing but a pretext and a means to meet her.”  Sándor Márai.